Çoğumuzun BETON bilgisi, “Beton sınıf adından” ibarettir.
On beş yıl öncesine kadar, BS (Beton Sınıfı) diye anılırdı beton.
Şimdi Concrete 'in C'si ile anılıyor.
C25-C30-C35. .gibi. Bu beton sınıflarının standartça göre yazılımları da örnek olarak,
C25/30 - C30/37 - C35/45'tir.
C25/30 'un tam manasıyla ne anlama geldiğini bildiğini sanıp,'' C25/30 Betonu hem C25, hem C30 'u sağlıyor değil mi?'' diye soran cahiller de gördük. ( En tehlikelisi okumuş olanları )
Tabii ki bilmemek ayıp değil.
Ama 1999 depreminde on binlerce can verdik, biraz merak et ve öğren.
Betonun FİYATI (!) , sadece isim olarak belirtilen veya duyulan kalite ifadesi haricinde, Durabilitesi / Dayanımı, Mukavemeti, Çevresel etkilere karşı davranışı, döküm öncesi ve sonrası yapılması gerekenleri gibi konuları merak eden de, soran da çok azdır.
Velhasıl kelam, bizim betona dair derdimiz ÇATLAKLAR cancazım.
(Hayır efendim, bilmediğini bilmeyen çatlaklar ayrı bir yazı konusu.)
Biz Beton müşterisi olarak BETONDA ÇATLAK istemiyoruz.
Kısmen de olsa haklılık payı var aslında ama, anlamak istemiyor çoğu kez.
Mantık o ki;
''Yeni araba aldım kardeşim. Neden çizik olsun''
İyi de kardeşim, canım müşterim;
“Betonu yerleştiren, soğuk ve sıcağa maruz bırakan, kalfaya teslim olan, döküm öncesi ve sonrası yapılacak olanları yapmayan ben değilim ki” dediğin aaan,
''Bir sonraki satışta veya çekin vadesinde görüşürüz'' tehdidini alırsın.
Benim satış politikam her zaman kaliteden yana oldu.
Şansı satan kuruluşlarda da hiç çalışmadım. Kazı -Kazan oyunu değil ki bu.
O yapı yıkıldığında, kazısan da kazanamazsın.
Betonarme yapılarda ÇATLAMA KAÇINILMAZDIR. Bu kadar NETT
Birçok etkeni olmakla birlikte, betondaki ÇEKME GERİLMESİ nedeniyle, ne zaman olursa olsun betonun çekme dayanımını aşan çatlaklar meydana gelebilir/gelir.
Bu, tasarım, tedarik, inşaat ve proje yönetimi süreçlerinin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.
Örneğin;
inşaat /döküm sırasında dikkat edilmez ise, beton büzülmeden veya plastik çökelmesi nedeniyle, ıslak betonda bile çatlama meydana gelebilir. Beton sertleşirken veya sertleştikten sonra, yapının herhangi bir yerindeki gerilmenin sebebi; erken yaşta hidratasyon ısısı, uygulanan ilave yükler,
kısıtlanmış büzülme, sıcaklık değişiklikleri, kalıp desteklerin yerleşimi vb. Gibi birçok farklı faktörden kaynaklanabilir.
Çok fazla endişeye mahal olmayan bir durum olduğunu unutmadan, beton yapılarda çatlak ve bu çatlakların kontrolü sürecinde, öncelikle çatlama riskinin nerede ve ne mertebede olduğunu, kimin sorumlu olduğunu
BETONUN GENEL PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİ de dikkate alınmalıdır.
Somut çatlamanın, tasarım aşamasında ve malzemenin pratikte uygulanması sırasında verilen kararlarla nasıl kontrol edilebildiğine, döküm anında ve sonrasında yapılan veya yapılması gereken işlemlerin kontrolüne de bakılmalıdır.
SONUÇ;
Çatlama, çatlak kontrolü gereklilikleri ve bunların pratik sonuçları ile ilgili somut bilgiler, uzmanlarca değerlendirilmeli,
Kullanıcılar / Müşteriler ,statik tasarımcılar ve uygulayıcılar ile birlikte elle tutulur sonuçlar elde etmek için; Önce BETON'a dair bilgilenmeli, hatta bu işin uzmanları (Akademik kariyer veya saha tecrübesi olan ) bilenlerden özel bilgiler sağlamalı,
BETON konusunda kapsamlı (en azından kendimize yetecek kadar) bilgiye sahip olmak için araştırma yapmalıyız.
(Galiba bunu sonuç'un ilk paragrafı yapmalıydım.)
Bireysel müşteriler, müteahhitler, proje yöneticileri ve varlık sahipleri, devlet yetkilileriii..!!
Son sözüm; BETON bilemediğiniz kadar ÖNEMLİ. C35/45 ve altı Beton DÖKMEMELİ..
Kalın sağlıcakla..
Selam ve saygılarımla..
